Een veelal controversieel gameplayelement dat met kop en schouders boven alle andere elementen uitsteekt. Sommigen zouden het zelfs als valsspelen bestempelen. Een Oneerlijke Spelfactor is een legitiem element in een spel dat op een onbedoelde manier wordt gebruikt. Het Metaspel draait dan eigenlijk volledig om wie als eerst de Oneerlijke Spelfactor kan inzetten. Dat resulteert in Gameplayontsporing.
Een Oneerlijke Spelfactor kan een reeds bestaande strategie of personage boosten zodat-ie véél beter/sterker is dan andere strategieën/personages – terwijl het eigenlijk allemaal een stuk gebalanceerder had moeten zijn. Alsof steen wordt verpletterd door schaar. In het Engels wordt zoiets ook wel cheesing genoemd.
Voorbeeldje: een spel waarin de mogelijkheden van spelers gelimiteerd worden door hun banksaldo. Als in zo'n game een makkelijk trucje blijkt te zijn waarmee je eenvoudig en snel in-game geld verdient is dat een Oneerlijke Spelfactor. Of als in 'n schietspel een bepaald geweer supergoed kan schieten, zeer nauwkeurig is én een groot magazijn heeft. Óf als in een vechtgame een bepaald personage een move heeft die snel en niet te blocken is (een soort speelbare SNK-baas). In verhaalgames waarbij je kunt kiezen uit meerdere personages zou het een Oneerlijke Spelfactor zijn als een bepaald personage veel beter is dan anderen en misschien zelfs delen van levels kan overslaan.
Nog een voorbeeld? Wat dacht je van een ietwat ingewikkeld win-/maak-en-verkoopexploit, hetgeen vaak voorkomt in games met items die je zelf kunt aanpassen. Je zou het opslaan van het spel vlak voor een willekeurig item spawnt en het spel herladen tot je exact het item krijgt dat je wilt, ook als voorbeeld kunnen zien, hoewel dat ook een eigen term heeft: savescummen.
Patches proberen dit vaak te verhelpen. Vaak leidt dat echter tot woede onder spelers die gebruikmaakten van de gefixte tactiek. Soms zorgt het nerfen van een Oneerlijke Spelfactor in een nieuwe Oneerlijke Spelfactor. Moeten de ontwikkelaars dan deze tweede patchen of de eerste patch ongedaan maken?
Oneerlijke Spelfactoren zijn vaak controversieel en subjectief. Zelden zijn spelers het erover eens wat hier wel en niet onder valt. Verhitte discussies over deze factoren verspreiden zich als 'n lopend vuurtje online. Spelersarchetypen als de Munchkin en de Scrub zijn wel wat extreem.
Gezien Oneerlijke Spelfactoren nogal subjectief zijn kun je eventuele voorbeelden uit multiplayergames beter met een korreltje zout nemen (En nee, niet zout in die zin.)
Glitches en "onbedoelde" moves verbannen is vaak lastig. Soms is het moeilijk om te bepalen of iets wel of niet een glitch is. Soms gebeurt een glitch zó vaak dat je je best moet doen om er niet mee in aanraking te komen. Het kan ook dat glitches de game juist beter maken, in plaats van slechter.
In tegenstelling tot videogames hebben veel Tabletop-RPG's een soort jury in de vorm van de Gamemaster die geschreven regels kan overschrijven om de sessie leuk te houden. Met een goede gamemaster zouden Oneerlijke Spelfactoren dus niet hoeven te bestaan. Maar ja, dit betekent natuurlijk dat met een slechte gamemaster het spel al vanaf het begin bomvol Oneerlijke Spelfactoren kan zitten. Wat wel en niet hieronder valt is wederom zeer subjectief.
Vergelijk met Meteen Een Raketwerper en Sequence Breaking. Een Dodelijk Poetspersonage kan hieronder vallen, net als Alleen Sta Je Sterker Dan Samen als de belans van de game niet helemaal optimaal is. Bliksempatsers kunnen hier ook onder vallen. Sommige saaie, maar praktische moves/tactieken kunnen hier ook raakvlakken mee hebben. Die Ene Aanval kan dit zijn voor spelers indien-ie niet generft wordt, evenals een zeer sterke Minmax-megavoordeel. De Nieuwe Regel Als Fix kan hier een antwoord op zijn. Contrasteer met De Computer is een Valsspelende Klojo en met Beginnerpersonages die wellicht zo kunnen lijken voor nieuwelingen, maar voor experts makkelijk neer te halen zijn. Personages die Moeilijk, Maar Geweldig zijn kunnen hieronder vallen indien ze, wanneer een vaardige speler ze eenmaal onder de knie heeft, zó sterk zijn dat je er praktisch niet tegenop kunt.
Vaak maakt een Cheese-strategie hier gretig gebruik van, voornamelijk als de oneerlijke spelfactor ook voor nieuwelingen/minder vaardige spelers makkelijk uit te vogelen is. Een Cheese-strategie is echter niet per definitie een Oneerlijke Spelfactor, of vice versa. Alleen als de strategie een onomstotelijk ongebalanceerde spelfactor omvat kun je spreken van kruising tussen de twee tropes.
Een power-up die een Oneerlijke Spelfactor zou zijn, ware het niet dat-ie pas verschijnt aan het eind van het spel, is Expres Superkrachtig (de meeste voorbeelden van die trope omvat single-playergames, waarbij andere spelers dus geen last hebben van die power-up). Voor statistieken die, wanneer ze eenmaal hoog genoeg zijn, het personage tot een Oneerlijke Spelfactor maken, zie Stat Boven Stat.
Weet dat dit niet een synoniem is voor 'overpowered' of 'extreem krachtig'. Een échte Oneerlijle Spelfactor is zo absurd ongebalanceerd dat mensen ervan walgen en misschien besluiten te kappen met het spel. Het is zó krachtig dat de spelers in slechts twee groepen zijn onder te verdelen: zij die er gretig gebruik van maken, en zij die er slachtoffer van worden. Daarom is dit een groot stopmotivatie; je hebt geen keus meer, en ook de lol vergaat je dan snel. Er is maar één juiste tactiek, en als je die niet leuk vind? Nou, jammer dan. Speel op jouw manier en verlies, of volg de menigte en heb een kans om te winnen. Geen wonder dat sommige spelers de derde optie kiezen: raqequitten.
Verwar dit niet met Gamebreaking Bug, waarbij je een spel letterlijk 'breekt' door de software te laten crashen of ervoor zorgt dat je het spel niet meer uit kunt spelen. Het equivalent van deze trope in verhaalvertelling is Verhaalverpestende Superkracht.
[Engels: Game-Breaker]
